Sessizliğin Anlattıkları: Sözsüz Kitapların Gücü

 Sessizliğin Anlattıkları: Sözsüz Kitapların Gücü

Sözsüz kitaplar, kelimelerin geri çekildiği, görüntülerin öne çıktığı bir anlatı biçimidir. İlk bakışta yalnızca çocuklara hitap ettiği düşünülse de bu kitapların sunduğu derinlik ve çok katmanlı anlatım, her yaştan okuyucu için benzersiz bir deneyim sunar. Bu kitaplar, sessizliği eksiklik değil, bir ifade biçimi olarak kullanır.

Bir sözsüz kitap, okurun hikâyeyi kendi kültürel, duygusal ve kişisel iç sesiyle kurmasına izin verir. Bu şekilde her okuyucu, aynı sayfada farklı bir hikâye görebilir. Sözsüz kitaplar, herhangi bir dile bağlı olmadığından evrensel hale gelir.

Bu kitaplar sadece estetik değil, pedagojik açıdan da değerlidir. Okuma becerilerini yeni kazanmaya başlayan çocuklar için hikâye kurma yetisini geliştirir. Aynı zamanda dil engelinin ötesine geçerek farklı dillerde konuşan ya da okuma zorluğu yaşayan çocuklar için güçlü bir anlatım aracı da olabilirler.

0-6 yaş arası dönem, çocuğun zihinsel, duygusal ve dil gelişiminin en yoğun yaşandığı dönemdir. Bu dönemde çocuklar dünyayı görerek, dokunarak deneyimler ve hayal ederek keşfeder. Sözsüz kitaplar, tam da bu keşif duygusuna hitap eden bir yapıya sahiptir. Sayfalar arasında dolaşan figürler, renk oyunları ve görseller, çocuğun ilgisini çekerken aynı zamanda onu düşünmeye, anlam kurmaya ve anlatmaya teşvik eder.

Kelimelerin olmayışı, bu yaş grubundaki çocuklar için dezavantaj değil, aksine bir özgürlüktür. Çünkü sözcüklerin sınırlılığı yoktur. Her çocuk gördüğünü kendi diliyle, kendi hayal gücüyle ifade eder.

Ebeveyn ile çocuk arasında sözsüz bir kitap üzerinden kurulan bağ ise eşsizdir. Ebeveyn, çocuğun anlattığı hikâyeyi dinlerken onu yönlendirmez sadece dinler. Ortaya çıkan bu karşılıklı anlatım hali, duygusal bağı kuvvetlendirirken, çocuğun sosyal iletişim becerilerinin gelişmesini de destekler.

Ayrıca bu tür kitaplar, farklı gelişim düzeylerindeki çocuklar için eşit bir başlangıç sunar. Örneğin konuşmaya yeni başlayan bir çocuk, sadece işaret ederek katılım gösterirken, daha büyük bir çocuk detaylara dikkat ederek karmaşık hikayeler oluşturabilir.

Renkler, şekiller, mimikler, hareketler… Hepsi sözsüz bir kitapta konuşur aslında. Sessiz kitaplar bize, bazen kelimelerin sustuğu yerde en derin duyguların ortaya çıktığını hatırlatır. Bazen bir bakış, bir mimik ya da sadece bir renk geçişiyle koca bir hikâye anlatılabilir. Çünkü sessizlik, çoğu zaman en güçlü anlatıcılardan biridir.

Bazen en güzel hikayeler, hiç kelimeye ihtiyaç duymadan anlatılır.

Farklı dillere çevrilmiş olsa da sadece görsel anlatı içeren ve dili ne olursa olsun okunabilecek “Sessizliğin Renkli Dünyasını” gösteren birkaç sözsüz kitap tavsiyesi:

*Flotsam-David Wiesner

Deniz kıyısında bulunan bir kameranın içindeki hikâyelerle, çocuklara hem bilim hem hayal gücü sunar.

*A Ball for Daisy-Chris Raschka

Bir köpeğin topunu kaybetmesi üzerinden duygusal gelişimi destekleyen sıcacık bir hikâye.

*Pancakes for Breakfast-Tomie dePaola

Basit çizimlerle küçük bir sabah macerası.

*Wave-Suzy Lee

Bir çocuk ile deniz arasındaki sessiz, ritmik ilişkiyi sade ve etkileyici bir şekilde anlatır.

*Journey-Aaron Becker

Kalemle çizilen bir kapıdan geçen bir çocuğun hayal dünyasına yolculuk.


Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Bir varmış bir yokmuş...

Resim
       Evvel zaman içinde masal diyarında Pamuk Prenses, Uyuyan Güzel ve Rapunzel isimlerinde üç genç kız yaşıyormuş. Birbiriyle hiç tanışmıyor olan bu genç kızların ise birçok ortak noktaları varmış. Pamuk Prenses, kötü kalpli ve kıskanç üvey annesi tarafından ondan daha güzel olduğu için öldürülmek üzere ormana gönderilen, ormanda cüceler ile beraber yaşamaya başlayan ve yakışıklı prens tarafından tüm yaşamı değişen bir genç kız.  Pamuk Prenses'in annesi ölüyor, babası yani kral yeniden evleniyor ancak yeni kraliçe yani üvey anne prensese kötü davranıyor.  Şimdi burada bi durup düşünelim!  Neden tüm üvey annelerin karakterleri kötüdür?  Ya da üvey anne olunca kötü mü olmak gerekir?  Bu kızcağızın annesi ölmüştür ve anne sevgisine muhtaçtır. Bir kadın nasıl annesi olmayan çocuğu sevmez?  O baba çocuğunu neden kötü niyetli bir yabancıya teslim eder?  Yeni kraliçe yanında iyi davranıyor diye evladının mutlu olup olmadığını nasıl anla...
Read more »

Bir varmış bir yokmuş...

Resim
Bir zamanlar uzak bir ülkede yaşayan mutlu bir karı koca varmış. Bu çift bir çocuklarının olmasını çok istiyormuş ama bir türlü çocukları olmuyormuş. Bir mucize olmuş ve kadın hamile olduğunu öğrenmiş. Bu çiftin evlerinin arka odasında küçük bir pencere varmış, oradan bakınca çok güzel bir bahçe görünüyormuş. Bu bahçede birbirinden güzel çiçekler, meyveler yetişiyormuş. Ancak bahçenin sahibi, bütün dünyanın kendisinden korktuğu büyücü bir kadınmış.  Bir gün genç kadın penceresinden bahçeye bakmış ve orada altın gibi parlayan özel bir kazayağı bitkisi görmüş. (Bazı kaynaklar marul bazıları elma diyor ama masalın orijinalinde kazayağı bitkisi yazmaktadır.) Kadının aklından bu bitki hiç çıkmıyormuş. (aşeriyor ne yapsın.)  Kocasına: "Ben o kazayaklarından yemezsem, öleceğim." demiş. Adam korkmuş hemen büyücünün bahçesine gizlice girmiş ve kazayaklarından aşırmış. Genç kadın kazayaklarını yemiş ama tadını çok beğendiği için kocasından daha fazla getirmesini istemiş. Adam tekrar gi...
Read more »

Kibritçi kız mağdurları

Resim
Kibritçi Kız Masalı Korkunç bir soğuk vardı; kar yağıyordu ve akşam karanlığı bastırmak üzereydi. Yılın son gecesiydi, yani yılbaşı gecesi. Bu soğukta, bu karanlıkta, küçük bir kız çocuğu, başı açık halde ve yalınayak yürüyordu sokakta. Aslında evden çıkarken ayaklarına terlik giymişti ama bunlar bir işe yaramamıştı! Ayağına çok büyük geliyorlardı, bunlar eskiden annesinin giydiği terliklerdi. Öyle büyüktüler ki, küçük kız sokakta karşıdan karşıya geçerken, doludizgin giden iki araba üzerine doğru gelince, telaştan terlikler ayağından çıkıvermiş ve kaybolmuştu. Birini bulamamış, diğerini de bir oğlan alıp kaçmış, kaçarken de, ilerde bir çocuğu olursa terliği beşik yerine kullanacağını söylemişti. İşte bu yüzden kızcağız soğuktan morarmış bir halde ayakları çıplak, öylece ilerliyordu sokakta. Eski önlüğünde bir sürü kibrit vardı, kibritlerin bir kısmını da elinde tutuyordu. Gün boyu hiç kimse bir tanecik bile kibrit satın almamış, kimse beş kuruş vermemişti ona. Zavallı küçük kız, kar...
Read more »